طرز تهیه سمنو قرمز خوشمزه و خوش رنگ به سبک بازاری
به گزارش هولی، سمنو یکی از دسرهای خوشمزه و اصیل ایرانی است که در تمام طول سال قابل مصرف است. با این حال، همین که به عید نوروز، نزدیک تر می شویم، بساط پختن سمنو هم در خانواده های ایرانی به راه می گردد و بسیاری از مادران و مادربزرگان کوشش می نمایند تا سمنوی سفره هفت سین نزدیکانشان را خودشان آماده نمایند. در این مطلب با طرز تهیه سمنو قرمز با تمام نکات آن همراه شوید.

مواد اولیه برای طرز تهیه سمنو قرمز
- گندم 500 گرم
- آرد (آرد گندم، آرد سبوس دار یا آرد نان سنگک) 1 کیلوگرم
- آب 4 لیتر
- بادام درختی به مقدار لازم
مراحل طرز تهیه سمنو قرمز
1. خیساندن و جوانه زدن گندم ها
اولین مرحله از طرز تهیه سمنو قرمز، با خیساندن گندم آغاز می گردد. ابتدا گندم ها را پاک کنید تا هیچ گونه سنگ ریزه در میان آن ها باقی نماند. بعلاوه برای اینکه سمنوی باکیفیت تری داشته باشید، دانه های شکسته گندم ها را هم جدا کنید. سپس گندم ها را با آب سرد شسته و به مدت 2 تا 3 روز بخیسانید تا گندم ها جوانه بزنند.
در این مدت، برای جلوگیری از خشک شدن یا کپک زدن گندم ها، حتما آب آن ها را سه بار در روز عوض کنید.
پس از اینکه نوک گندم ها سفید شد و جوانه زدند، آن ها را در یک سینی ریخته و روی آن ها یک دستمال نخی مرطوب بکشید. سطح دستمال را مدام با آب اسپری کنید تا خشک نگردد سپس دوباره 2 تا 3 روز دیگر صبر کنید تا گندم ها ریشه بزنند.
نکته 1: مراقب باشید تا زیر گندم شما آب جمع نگردد چون این آب باعث بو گرفتن گندم و در نهایت ترش شدن سمنوی شما خواهد شد.
نکته 2: به جای گندم می توانید سمنوی خود را با جوانه جو هم تهیه کنید. طرز تهیه سمنو با جوانه جو را می توانید در کتاب کاله مطالعه کنید.
2. چرخ کردن گندم ها
پس از اینکه گندم های شما در سینی ماند و جوانه زد، نوبت به چرخ کردن آن ها می رسد. ابتدا گندم ها را به آهستگی و بدون آسیب تماشا ریشه آن ها بشویید تا بوی نا و ماندگی آب از آن خارج گردد. سپس گندم ها را در آبکش بریزید و صبر کنید تا آب اضافی آن خارج گردد.
گندم ها را داخل همزن یا چرخ گوشت ریخته و چرخ کنید. اگر گندم شما زیادی خشک است، برای بهتر چرخ شدن آن می توانید از کمی آب گرم بهره ببرید. سپس گندم های چرخ شده را از صافی گذرانده و تفاله های آن را هم خوب با دست بفشارید تا تمام شیره گندم ها خارج شده و فقط تفاله های خشک آن باقی بماند.
به یاد داشته باشید که برترین زمان برای چرخ کردن گندم ها، زمانی است که جوانه های گندم به صورت سبز کم رنگ است. هرچه جوانه ها بیشتر رشد نمایند، احتمال تلخ شدن سمنوی شما بیشتر می گردد.
3. ترکیب گندم با آب و پختن سمنو
در این مرحله از پخت سمنو، شیره گندم به دست آمده را به همراه آرد در یک قابلمه روحی یا مسی ریخته و آن را خوب ترکیب کنید تا آرد گلوله گلوله نماند.
پس از یکدست شدن مواد، شعله را روشن کنید. آب را هم به آن اضافه نموده و خوب ترکیب کنید تا سمنوی شما به تدریج و تحت حرارت کم، قوام بیاید. باید مراقب باشید که سمنو را در فواصل منظم و هر چند دقیقه یک بار هم بزنید تا ته نگیرد.
نکته: می توانید از یک شعله پخش کن برای توزیع مناسب تر حرارت و ته نگرفتن سمنوی خود بهره ببرید. بعلاوه در قابلمه را هم با دم کنی بپوشانید. این کار باعث خوش رنگ شدن نتیجه نهایی سمنوی شما می گردد.
در نیم ساعت پایانی پخت، مغز بادام ها را هم به قابلمه اضافه کنید. زمانی که سمنوی شما قوام پیدا کرد و به رنگ دلخواه رسید، آماده است. آن را از روی حرارت بردارید و با مغزهای دلخواه مثل خلال بادام و خلال پسته تزیین کنید.
نکته: می توانید سمنوی خود را بدون استفاده از آرد هم تهیه کنید. طرز تهیه سمنو بدون آرد را می توانید در کتاب کاله مطالعه کنید.
نکات مهم در طرز تهیه سمنو قرمز
تهیه سمنو یک هنر آشپزی است که باید با رعایت نکات و فوت وفن های تهیه این دسر خوشمزه همراه باشد تا حاصل کار یک سمنوی خوشمزه و همه چیز تمام باشد.
چگونگی خوشمزه و خوش رنگ شدن سمنو
طعم و رنگ سمنوی شما به موارد بسیاری بستگی دارد. در صورتی که هر یک از مراحل عمل آوری گندم تا پخت سمنو را خوب رعایت نکنید، در نتیجه نهایی و کیفیت سمنوی شما تاثیر می گذارد. پس حتما مراحل بالا را با دقت رعایت نموده، آب گندم ها را به موقع تعویض کنید تا بو نگیرد و آن ها را به محض اینکه جوانه ها به مقدار کافی رسیدند و رشد کردند، چرخ کنید.
بعلاوه به یاد داشته باشید که استفاده از قابلمه مسی در پخت سمنو، باعث قرمز رنگ شدن سمنوی شما می گردد.
زمان لازم برای پخت سمنو
پختن یک سمنوی سنتی و خوشمزه، فرآیندی زمان بر است که حدودا یک هفته طول می کشد و تقریبا هر روز باید در فواصل مختلف، زمانی را برای سر زدن به گندم ها و آبیاری آن ها در نظر بگیرید. البته عده ای هم هستند که برای کوتاه کردن این فرآیند، به جای خیساندن گندم از جوانه گندم آماده و بازاری استفاده می نمایند.
در نهایت، وقتی تمام مراحل اولیه انجام می گردد و سمنو را روی گاز می گذارید، بسته به حجم آن تقریبا 3 تا 4 ساعت طول می کشد تا سمنوی شما قوام پیدا نموده و جا بیفتد.
استفاده از شکر یا انواع دیگر شیرین نماینده
برای تهیه سمنو معمولا از هیچ شیرین نماینده ای استفاده نمی نمایند چون خود گندم شیرینی لازم را دارد اما اگر دوست دارید سمنوی خود با یک شیرین نماینده طبیعی شیرین کنید استفاده از شیره انگور و شیره خرما گزینه های خوبی هستند. طرز تهیه سمنو با شیره انگور و طرز تهیه سمنو با شیره خرما را در کتاب کاله بخوانید.
تاریخچه پخت سمنو در ایران
سمنو به عنوان یک غذای ساده، مقوی و انرژی بخش، قدمتی هزاران ساله دارد. این خوراکی در ایران باستان برای مراسم های خاص مانند جشن های بهاری و آیین های مذهبی تهیه می شد و گفته می گردد که ایرانیان باستان آن را نماد برکت، قدرت و فراوانی می دانستند. این خوراکی هنوز هم ارزش خود را بر سر سفره هفت سین ایرانی ها حفظ نموده و در کنار سماق و سبزه و سرکه و … قرار می گیرد.
البته سمنو نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای دیگر هم جوار ما مانند تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان هم با نام های مشابه مثل سمنی یا سمنک پخته می گردد.
ارزش غذایی سمنو و مقدار کالری و قند آن
سمنو، این دسر سنتی و خوشمزه، ارزش غذایی بالایی داشته و علی رغم طعم شیرینی که دارد، حاوی هیچ نوع قند افزوده و مصنوعی نیست. به طور میانگین، هر یک قاشق غذاخوری سمنو حدود 45 کیلو کالری دارد. بعلاوه هر 100 گرم سمنو حدود 30 گرم قند دارد.
از این رو، افرادی که مبتلا به دیابت بوده یا رژیم های غذایی خاصی دارند، باید مراقب مقدار سمنوی مصرفی خود باشند.
منبع: کتاب کاله