طراحی برنامه ای برای غلبه بچه ها بر ترس از دندانپزشکی - هولی

به گزارش گروه دانشگاه خبرنگاران، هدف از دندان پزشکی بچه ها پیشگیری و درمان بیماری های دهانی به منزله اساس سلامت مطلـوب دهان در طول زندگی است. اما آمار نشان می دهد که از هر پنج کودک، یک نفر از دندان پزشک می ترسد و به طورکلی یکی از دلایل مهم پرهیز بیماران از مراجعه به مراکز خدمت دندانپزشکی و در پی آن افزایش وخامت سلامت دهان و دندان، اضطراب دندان پزشکی است. اضطراب دندان پزشکی در درازمدت از اندازه بهداشت دهانی و نیز کیفیت زندگی فرد می کاهد، آسیب اجتماعی زیادی را به همراه دارد و در سرانجام سبب عفونت درمان نشده حفره دهان می شود.

به گفته متخصصان، یکی از روش های ارتقای سطح بهداشت دهانی و بهبود کیفیت زندگی، آنالیز اضطراب دندان پزشکی و عوامل مرتبط با آن است. در واقع اگر اختلالات اضطرابی بچه ها درمان نشود، تا بزرگسالی ادامه می یابد که نه تنها رنج افراد مبتلا را طولانی تر می نماید، بلکه هزینه های مراقبت های بهداشتی را نیز افزایش می دهد. اضطراب دندان پزشکی یک پدیده چندعاملی است و عوامل گوناگونی می تواند در اندازه اضطراب مؤثر باشد. در این میان، سه عامل مهم شامل: نفرت از مطب دندانپزشکی، یادگیری به وسیله نقش الگو ها و بالاخره شخصیت افراد است که می توانند باعث اجتناب بچه ها از مراجعه به دندان پزشک شوند.

در رابطه با این موضوع مهم، پژوهشگرانی از مؤسسه آموزش عالی کاویان مشهد و مرکز تحقیقات بیماری های ریه دانشگاه علوم پزشکی این شهر، اقدام به انجام پژوهشی نموده اند که در آن، تأثیر یک برنامه جالب بر کاهش نشانه های اضطرابی و افزایش نظم جویی شناختی هیجان و تاب آوری بچه ها مراجعه نماینده به دندان پزشکی مورد آنالیز قرار گرفته است.

در این پژوهش، بچه ها شرکت نماینده، در 16 جلسه درمانی (هفته ای 2 جلسه) تحت آموزش مبتنی بر برنامه Coping Cat قرار گرفتند و سپس با استفاده از پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان فرم بچه ها و پرسش نامه اضطراب بچه ها، سنجش های لازم روی آن ها انجام شد.

نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش مبتنی بر روش Coping Cat که به وسیله دانشمندان دانشگاه تمپل واقع در پنسیلوانیای آمریکا ابداع شده، در کاهش علائم اضطرابی، افزایش نظم جویی شناختی هیجان و تاب آوری بچه ها 7 تا 12 ساله مراجعه نماینده به دندان پزشکی اثربخش بوده است و از این روش می توان برای کاهش نشانه های اضطرابی و افزایش نظم جویی شناختی هیجان و تاب آوری استفاده کرد.

بنا بر نتایج فوق، این روش به کودک کمک می نماید تا بر افکار منفی آگاهی پیدا کند، بین فکر و فکر های منفی خود شواهد پیدا کند، برای مقابله با اضطرابش، مهارت هایی را بیاموزد و این مهارت ها را تمرین و تکرار کند.

در این باره، فاطمه حاجی اربابی، محقق گروه روان شناسی مؤسسه آموزش عالی کاویان مشهد و همکارانش می گویند: آموزش در برنامه درمانی Coping Cat از یک سو منجر به افزایش راهبرد های شناختی سازگارانه برای نظم جویی هیجان شد و از سویی کودک را برای استفاده از مقابله های سازگارانه و راهبرد های شناختی سازگار کمک رساند.

آن ها افزودند: این مطالعه نشان داد که آموزش مبتنی بر برنامه Coping Cat می تواند باعث کاهش شدت اضطراب ناشی از درمان دندان پزشکی و افزایش تاب آوری و تنظیم هیجانی در بچه ها شود. بنابراین، استفاده از این برنامه به منظور کاهش اضطراب بچه ها که برای انجام خدمات دندان پزشکی مراجعه می نمایند، توصیه می شود، چرا که با این روش نتایج چشمگیری در کاهش شدت اضطراب بچه ها مشاهده می شود.

قابل ذکر است نتایج این پژوهش در قالب یک مقاله علمی پژوهشی در نشریه افق دانش متعلق به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد منتشر شده اند.