صدور 150 بخشنامه متناقض برای صادرات در سال 99 - هولی

مهدی میراشرفی، رئیس کل گمرک ایران در نشست هیأت نمایندگان اتاق تهران، گفت: از ابتدای سال 1400 تا 25 اردیبهشت ماه، واردات کشور 4.5 میلیون تن کالا به ارزش 5.6 میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ ارزشی 28 درصد رشد داشته است. در مدت یاد شده صادرات کشور 15.5 میلیون تن بوده که برابر با واردات شده و ارزش آن 5.6 میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 46 درصد رشد داشته است.

رئیس کل گمرک ایران اضافه نمود: در حال حاضر مجموعاً 9 میلیون و 200 هزار تن کالای غیرکانتینری در گمرکات وجود دارد که از این مقدار 4 و نیم میلیون تن کالای اساسی است و در کالاهای در حال تخلیه 450 هزار تن و در لنگرگاه نیز 831 هزار تن کالا وجود دارد.

وی گفت: قبل از تحریم ها از زمانی که کالا به کشور وارد می شد تا زمانی که مستعد اظهار بود میانگین 20 روز طول می کشید اما تحریم ها میانگین ماندگاری کالا در گمرکات را به مدت 50 روز افزایش داده است. براساس برآورد، در جهان هر یک روز توقف کالا در زنجیره عرضه قبل و بعد از گمرک یک درصد به قیمت تمام شده کالا اضافه می نماید.

رئیس کل گمرک ایران بیان داشت: در حال حاضر بیش از 80 درصد کالاهای وارد شده به کشور مواد اولیه و ماشین الات واسطه ای فراوری است.

میراشرفی گفت: بعد از 11 سپتامبر 2003 کشورها در گمرک دستگاه های ایکس ری مستقر کردند تا دیتاهای کالا به مقصد ارسال گردد و لذا براساس امکانات ایجاد شده دیتای محموله قبل و در حین حمل به مقصد می رسد و در حال حاضر 90 درصد کالاهایی که به کشورهای پیشرفته صادر می گردد دیگر در مرزها متوقف نمی شوند و مرزها محل عبور هستند و کمتر از 10 درصد کالاها مورد ارزیابی و مسائل مقرراتی قرار می گیرد، لذا این موضوع در تسهیل تجارت بسیار مؤثر است.

وی اضافه نمود: بر اساس برآورد GDP کل جهان در سال 2021 که توسط صندوق بین المللی پول معین شده است 93 هزار میلیارد دلار خواهد بود که براین اساس GDP کشورهایی مانند آمریکا 22 هزار میلیارد دلار، چین 16 هزار میلیارد دلار و ژاپن 5.3 هزار میلیارد و عربستان 800 میلیارد دلار، ترکیه 794 میلیارد و ایران با 982 میلیارد دلار مقام 22 GDP کل جهان را خواهد داشت.

رئیس کل گمرک ایران بیان داشت: از این میزان GDP کل جهان در سال 2019 به میزان 25 هزار میلیارد دلار صادرات جهان بوده است و لذا اگر همین میزان واردات صورت گرفته باشد حجم تجارت در جهان در این سال به میزان 50 هزار میلیارد دلار بوده است.

میراشرفی با بیان اینکه قرن بیست و یکم قرن آسیا است، گفت: اولین بندر عظیم جهان در آسیا است و کشور چین از مجموع 25 هزار میلیارد دلار صادرات جهان در سال 2019 مقام اول را با 2650 میلیارد دلار صادرات و آمریکا با 2530 مقام دوم را دارد و عربستان با 285 میلیارد دلار مقام 25 صادرات و عراق با 89 میلیارد دلار رتبه 42 را در این سال در زمینه تجارت دارد.

وی بیان داشت: لذا با توجه به موقعیت خدادادی ایران اگر تسهیل تجارت را داشته باشیم به عنوان یک هاب در منطقه می توانیم عمل کنیم.

تحریم عامل اصلی ماندگاری کالا در گمرکات

رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه رسوی و ماندگاری کالا در گمرکات یک معلول است بیان داشت: در رأس عواملی که باعث رسوب کالا در گمرکات می گردد باید به موضوع تحریم ها اشاره نمود. سایر موارد رسوب کالا در گمرکات کشور به تحریم مرتبط نیست و ناشی از مسائل داخلی است.

رئیس کل گمرک ایران بیان داشت: در جهان در حال حاضر در مرزها بحثی به عنوان مدیریت هماهنگ مرزی و همچنین مدیریت یکپارچه مرزی و همچنین تک ایستگاه شدن فرآیند واردات و صادرات وجود دارد که متأسفانه در کشور ما در این باب چندان از این مسائل استفاده نمی گردد.

وی در ادامه به عوامل داخلی رسوب کالا در گمرکات اشاره نمود و گفت: تعدد قوانین و مقررات یکی از این عوامل است و در جهان که قدمت 250 سال قدمت قانونگذاری دارد 3 هزار مورد قانونی دارند در کشور ما با سابقه 100 ساله قانونگذاری 11 هزار مورد قانونی وجود دارد و در بحث تجارت بیش از هزار مورد قانونی داریم.

میراشرفی گفت: حتی 220 هزار بخشنامه و دستورالعمل وجود دارد این در حالی است که سازمان شفاف سازی بین المللی به جهت ارتقا سلامت و کاهش فساد اولین توصیه اش کاهش قوانین و مقررات است.

سال گذشته هر دو روز یک بخشنامه به گمرک ابلاغ شده است

وی اضافه نمود: بر اساس برآورد صورت گرفته در گمرک در سال گذشته هر دو روز یک بخشنامه در بخش صادرات به گمرک ابلاغ شده است و لذا 150 بخشنامه متضاد، متناقض و کند کننده برای صادرات ابلاغ شده و در امسال نیز 11 بخشنامه در بحث صادرات ابلاغ شده و لذا این نیز یکی از عوامل کندی در امر تجارت است. البته در بحث واردات شرایط ابلاغ بخشنامه ها بدتر است.

میراشرفی بیان داشت: عامل سوم داخلی برای رسوب کالا در گمرکات بحث تعدد سازمان ها است و شاید ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین سازمان در تجارت کشور اعمال مقررات دارند و شاید بیش از 25 سازمان مرتبط با تجارت هستند.

وی بیان داشت: عامل چهارم داخلی برای رسوب کالا اطاله صدور مجوزها است و ممکن است صدور بعضی مجوزها چند ماه طول بکشد و در کشور ما گاهی 4 مرجع واحد برای صدور بعضی از مجوزها با مرجع های مختلف ورود می نماید.

رئیس کل گمرک ایران گفت: در کشوری که 25 سازمان برای تجارت کشور تصمیم گیر هستند غیر از عامل تحریم ها اگر فقط یکی از این سازمان ها با سایر سازمان ها هماهنگ نباشد می تواند به تجارت کشور لطمه بزند.

میراشرفی در خصوص هزینه تحریم ها گفت: بر اساس برآورد بین 10 تا 20 درصد ارزش کالاهای وارداتی و صادراتی هزینه تحریم است مثلاً اگر سال گذشته میزان تجارت کشور 70 میلیارد دلار بوده حداقل 7 میلیارد و حداکثر 14 میلیارد دلار در بحث مربوط به تجارت به صورت مستقیم هزینه تحریم ها بوده است.