جلسات بدون خمیازه! - هولی

اما چرا جلسات آنلاین تصویری این قدر خسته کننده هستند؟ یک تیم پژوهشی از دانشگاه استنفورد به تازگی دلایل این موضوع را واکاوی کرده اند.

این پژوهشگران نام خستگی زومی (Zoom Fatigue) را برای این پدیده انتخاب کرده اند. هرچند کسل کننده بودن جلسات تصویری به نرم افزار زوم محدود نمی شود و فقط به دلیل محبوبیت بیشتر آن، چنین لقبی برای این پدیده انتخاب شده است.

در واقع این نوع خستگی فارغ از نرم افزار و پلتفرمی که برای حضور در جلسات تصویری استفاده می کنید ممکن است گریبان شما را هم بگیرد.

در نتیجه، شناخت دلایل این خستگی و اجرای توصیه های این پژوهشگران می تواند به ما برای کاستن از اثرات این پدیده ناخوشایند و البته افزایش بهره وری جلسات کمک کند. در ادامه یافته های پژوهشگران را درباره خستگی زومی و راه های مقابله با آن بیشتر بررسی می کنیم.

نگاه های بیگانه و نزدیک

وقتی چند نفر همزمان به کسی نگاه می کنند، معمولا تنش روانی در او تا حدی افزایش می یابد. در تماس های تصویری گروهی، کاربر با چنین حالتی روبه روست و انگار همه حاضران در حال نگاه کردن به او هستند البته شاید این تنش بسیار جزئی باشد و کاربر حتی متوجه آن نشود اما قرار دریافت در معرض این تنش روانی برای مدتی طولانی (مثلا چند ساعت) می تواند به خستگی ذهنی بینجامد. مساله دیگری که باید به آن توجه کرد، تنش روانی ناشی از نزدیک بودن چهره دیگر کاربران است.

در دهه 60 میلادی یک پژوهشگر برجسته نظریه ای را عنوان نمود که بر اساس آن، فاصله میان افراد بر هیجان ها و رفتارهای آنها تاثیر می گذارد. همه ما یک حریم خصوصی فیزیکی برای خودمان داریم. این حریم خصوصی معمولا دایره ای به شعاع 60 سانتی متر در اطراف بدن است.

ما معمولا دوست نداریم افراد غریبه بیش از حد به ما نزدیک شوند و از این حریم عبور کنند. در مقابل، حضور اعضای خانواده یا دوستان نزدیک در این فاصله برایمان آزاردهنده نیست. مشکل اینجاست که در جلسات تصویری آنلاین معمولا نمایشگر در این محدوده قرار گرفته است.

همین سبب می شود به طور ناخودآگاه احساس کنیم افرادی غربیه در حریم خصوصی مان حضور دارند که این مساله می تواند موجب ایجاد فشار روانی پنهان شود. پژوهشگران راه حل های ساده ای برای این مساله پیشنهاد می کنند.

کوچک تر کردن اندازه پنجره نرم افزار تماس تصویری و نیز دور شدن از نمایشگر، دو شیوه ای هستند که می توانند به ما برای کاهش این نوع تنش کمک کنند. هدف از هر دوی این اقدامات، افزایش فاصله بین خودتان و تصویر چهره دیگر کاربران حاضر در گفت وگوی آنلاین تصویری است.

تماس تصویری یا صوتی؟

در سال 1999 میلادی، یک پژوهش معروف در زمینه ارزیابی تفاوت بین تماس صوتی و تصویری انجام شد. در این مطالعه، از شرکت کنندگان خواسته شد حین انجام تماس صوتی یا تصویری، کاری که نیازمند تمرکز است انجام دهند.

نتایج این مطالعه نشان داد تمرکز شرکت کنندگان هنگام تماس صوتی به مراتب بهتر از تماس تصویری بود. دلیل این تفاوت در عملکرد احتمالا به میزان فعالیت مغز ما در طول هر یک از این نوع دو تماس ارتباط دارد.

در تماس تصویری، فقط به صحبت های مخاطب دقت نمی کنیم و ذهن ما به صورت پیوسته حالت چهره و زبان بدن طرف مقابل را هم تفسیر می کند.

همین تلاش مغز برای بررسی نشانه های غیرکلامی در مخاطب سبب می شود توان ذهنی بیشتری برای این نوع ارتباط لازم باشد.

پژوهشگران توصیه می کنند بهتر است جلسات طولانی کاملا به صورت تصویری نباشد و به چند قسمت تصویری و صوتی تقسیم شود.

این اقدام موجب می شود توان ذهنی مخاطبان به سرعت مصرف نشود و بتوانند مشارکت کارآمدتری در طول جلسه داشته باشند.

آیینه ای در همه جا

فرض کنید طی هشت ساعت فعالیت کاری در محل کارتان، یک دستیار داشتید که همه جا همراه شما می آمد تا آیینه ای را جلوی تان نگه دارد که بتوانید خود را در آن ببینید. آیا این شرایط در نهایت باعث عملکرد بهتر شما در شغل تان می شد؟ پاسخ احتمالا یک نه قاطع است! همه ما وقتی خودمان را در آیینه می بینیم، مشغول بررسی جزئیات مختلف در صورت مان می شویم و به همین دلیل، بخش قابل توجهی از توان ذهنی مان را برای این کار صرف می کنیم. اما مشکل اینجاست که در تماس های تصویری، انگار آیینه ای کوچک در کل جلسه در برابرمان قرار گرفته است و به همین دلیل، حداقل هرازچند گاهی حواس مان را به خود جلب می کند.

مطالعاتی که سال ها پیش انجام شده نشان می دهد زیاد جلوی آیینه ایستادن موجب افزایش تمایل افراد به نگاه منفی به خودشان می شود. به نظر می رسد جلسات آنلاین تصویری به دلیل نمایش تصویر هر مخاطب به خودش می توانند به شدت بر میزان تمرکز او تاثیر منفی بگذارند.

به همین دلیل این پژوهشگران توصیه کرده اند بخشی از نمایشگر را که شامل تصویر خودتان است بپوشانید البته برخی نرم افزارهای تماس تصویری آنلاین امکان حذف پنجره مربوط به تصویر خود کاربر را نیز فراهم می کنند که می تواند گزینه جایگزین بسیار بهتری باشد.

بی تحرکی طی جلسه

مطالعات مختلفی که تا به امروز انجام شده نشان می دهد تحرک بدنی می تواند به بهبود عملکرد ذهنی منجر شود. برای مثال معین شده خلاقیت افراد معمولا حین راه رفتن بیشتر می شود.

در بسکمک از جلسات حضوری، گاهی افراد شرکت کننده از صندلی خود بلند می شوند و به عنوان مثال برای فکر کردن روی ایده های جدید در اتاق راه می فرایند.

همچنین در جلسات معمولا فردی که مشغول ارائه است، ایستاده این کار را انجام می دهد. این کار تنها برای رسمی بودن نیست و باعث بهبود عملکرد ذهنی فرد می شود.

اما در جلسات تصویری آنلاین معمولا چنین چیزهایی دیده نمی شود. با این وجود، آگاهی از تاثیر مثبت فعالیت های فیزیکی مثل راه رفتن شاید به ما کمک کند مواقعی که احساس خستگی می کنیم یا نیاز به خلاقیت بیشتری درباره موضوع مطرح شده در جلسه داریم، به اندکی تحرک بدنی روی بیاوریم. برای مثال شاید بتوان بخش هایی از جلسه را که نیازمند خلاقیت و ارائه راه حل های بدیع از سوی شرکت کنندگان است به صورت صوتی برگزار کرد. در این صورت، شرکت کنندگان بیشتر امکان تحرک و راه رفتن دارند که همین به نوبه خود می تواند به بهبود مشارکت موثر آنها در جلسه کمک کند.

صالح سپهری فر - مشاور کسب و کارهای نو / ضمیمه کلیک روزنامه خبرنگاران