استقلال اقتصادی دانشگاه ها از حرف تا عمل ، پیشنهاداتی که درآمدها را به حداکثر می رساند
به گزارش هولی، کمبود بودجه در بخش های دولتی چند سالی است که گریبان دانشگاه ها را گرفته و آموزش عالی جزو سازمان هایی است که کمترین افزایش بودجه را داشته و بعضا همین اندک افزایش بودجه هم اختصاص پیدا نکرده است.
اگر علاقمند به دریافت بهترین خدمات تحصیل در استرالیا هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم ویزای تحصیلی استرالیا، با دریافت مشاوره رایگان از مجربترین تیم مهاجرتی استرالیا، بهترین مسیر را به سوی دانشگاه های استرالیا انتخاب کنید.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرنگاران، چند سالی است که فضای اقتصادی کشور حال خوشی ندارد و به سمت و سویی رفته که بودجه سازمان ها و نهاد های مختلف کشور را تحت تاثیر قرار داده، سرعت افزایش تورم در بخش های مختلف ثانیه ها را هم پشت سرگذاشته و افزایش حداقلی بودجه ای که دولت در سال 99 داشته جوابگوی سرعت تورم و گرانی نیست.
کمبود بودجه در بخش های دولتی چند سالی است که گریبان دانشگاه ها را گرفته و آموزش عالی جزو سازمان هایی است که کمترین افزایش بودجه را داشته و بعضا همین اندک افزایش بودجه که در ابتدای سال دولت اختصاص می دهد هم تا به امروز اختصاص پیدا نکرده است.
وابستگی دانشگاه ها به منابع و بودجه دولتی باعث شده که این مراکز برای تامین منابع اقتصادی خود دچار مسائل زیادی شوند در واقع می توان گفت به دلیل وابسته بودن دانشگاه های دولتی به منابع نفتی و بودجه رایگان کشور، چندان رغبتی از سوی دانشگاه ها برای دریافت دیگر منابع اقتصادی دیده نمی شود، از طرفی دیگر با افزایش و کاهش یافتن قیمت نفت بودجه دانشگاه ها هم کم و زیاد می شود که همین امر باعث آسیب دیدگی فضای علمی کشور شده است.
اما مسئله ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که آیا دانشگاه های کشور به ویژه دانشگاه های دولتی برای جبران کمبود منابع اقتصادی خود تا به امروز چه اقداماتی را انجام دادند و یا به زبان ساده تر آیا راه چارهی برای درآمدزایی دانشگاه ها برای عبور از کمبود منابع و بدهی هایی که در سال های اخیر برای خود اندوخته اند ارائه شده است؟
به دلیل تکرار سریال کمبود منابع در سال های اخیر وزارت علوم پیشنهاد هایی را به دانشگاه ها مبنی بردرآمد زایی داده است که این راه چاره ها در حد پیشنهاد است و هنوز به عنوان قانون در بودجه دانشگاه ها ذکر نشده است.
ارتباط صنعت و دانشگاه، موثرترین راه چاره درآمد زائی دانشگاه ها
به همین دلیل، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هشت راهبرد توسعه و تحکیم ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت و کشاورزی با موضوع دفاتر ارتباط با صنعت، افزایش کارایی مراکز رشد و راه اندازی استارتاپ های علمی - کاربردی، ارائه استاندارد ها و شاخص های مناسب برای ارزیابی رشته های تحصیلی، گروه های آموزشی و اعضای هیات علمی، استفاده حداکثری از فناوری اطلاعات و کوشش برای تحقق اهداف دولت الکترونیک، ساماندهی و تقویت انجمن ها و جمعیت های علمی به منظور ایفای نقش مرجعیت علمی موردنیاز بخش صنعت، خدمات و کشاورزی، گسترش و ساماندهی ظرفیت خیرین برای استفاده مناسب تر در زمینه های مختلف، استقرار نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد و ایجاد منابع پایدار جدید دولتی و غیردولتی برای آموزش عالی را برای تنوع بخشی منابع درآمدی به دانشگاه ها پیشنهاد داده است.البته علاوه بر این راهبرد های موارد دیگری پیش روی دانشگاه ها است که بدون طی کردن راه های سخت طاقت فرسا می توانند درآمد اختصاصی داشته باشند و به وسیله این راه چاره ها کسری بودجه خود را جبران کنند این پیشنهادات از قبیل به طور کلی چرخه درامدی دانشگاه ها باید بسیار مورد توجه قرار بگیرد چرا که در صورت توجه به منابع اقتصادی دانشگاه ها چرخه توسعه اقتصاد با رونق روبرو میشود و با رونق دریافت این چرخه بازار کار و نیروی انسانی متخصص افزایش ویژه ای می یابد در ایران درامد دانشگاه ها از روش های زیادی بدست می آید عمده درامد دانشگاه های در ایران از طربق: برگزاری دوره های شبانه. اجاره اماکن مرتبط با دانشگاه، طرح های پژوهشی اعضای هیات علمی، فروش محصولات کشاوزی، شهریه بورسیه دانشجویان تکمیلی، برگزاری آزمون های موسسات و ادرات، برگزاری همایش های علمی، برگزاری کلاس های آموزشی فروش دارایی ها و املاک اضافی، درآمد حاصل از اماکن ورزشی و مهمانسرا، تاسیس پردیس های دانشگاهی است.
در حال حاضر پیشنهاداتی در دست آنالیز قرار گرفته است که این درآمد دانشگاه ها را افزایش دهد بعضی از این پیشنهادات عبارت اند از:اختصاص یافتن درصدی از اقتصادیات بر سود بنگاه ها به دانشگاه ها، تشکیل مرکزی در دانشگاه جهت بازاریابی برای خدمات آموزشی، پژوهشی و مشاوره ای، فراهم آوردن شرایط و ارئه تسهیلات خاص برای دانشگاه ها که بتوانند در پروژه های سرمایه گذاری بلند مدت حضور داشته باشند. جذب دانشجویان خارجی، گسترش پردیس های دانشگاهی و آموزش های مجازی، جذب موقوفات به سوی دانشگاه ها و اجرای معافیت های اقتصادیاتی برای افراد و بنگاه ها که به حمایت اقتصادی از دانشگاه ها می پردازند.
آخرین شرایط درآمد اختصاصی در دانشگاه ها به روایت آمار
به گفته محمد تقی نظرپور، معاون اقتصادی و اداری وزارت علوم 25 درصد از بودجه دانشگاه ها در سال گذشته از درآمد های اختصاصی آن ها تامین شده است.
وی در همین زمینه اضافه نمود: بحث اصلی ما در موضوع درآمدزایی دانشگاه، تنوع بخشی به منابع درآمدی است که از سال گذشته شروع شده است. سال جاری هم جزوه ای به همه دانشگاه ها داده شده و در آن شرح دادیم که چگونه می توانند به وسیله تنوع بخشی به منابع درآمدی بخشی از مسائل خود را حل کنند و امکانات دانشگاه نهایت استفاده برای این درآمدزایی را داشته باشند. در کنار این موضوع، بحث قرارداد ها هم مطرح است. دانشگاه ها قرارداد های مختلفی با شرکت ها و دستگاه های اجرایی دارند و طبیعی است زمانی که درآمد کل کشور کاهش می یابد درآمد این بخش هم کاهش پیدا کند، به همین نسبت دانشگاه ها نمی توانند آن درآمد هایی را که براساس قرارداد های پژوهشی با دستگاه های اجرایی داشتند به نتیجه برسانند. درنتیجه درآمد دانشگاه ها از محل درآمد اختصاصی خودشان هم کاهش پیدا می نماید. شرایط کشور خاص است و همه ما باید این شرایط ویژه را درک کنیم. در این موقعیت باید کوشش کنیم هزینه های خودمان را کاهش دهیم. ما شاید نتوانیم درآمد ها را افزایش دهیم- البته معتقدیم بعضی دانشگاه ها ظرفیت های خوبی را برای افزایش درآمد دارند-، اما در کل می توانیم کوشش کنیم هزینه ها تا حد امکان کاهش پیدا کند.
وی خاطر نشان کرد: حدود 20 تا 25 درصد بودجه دانشگاه ها، از محل درآمد های اختصاصی تامین می شود که این عدد کمی است. انتظار ما از دانشگاه های توانمند این است که درآمد خودشان را افزایش دهند، بخشی از این درآمد های اختصاصی صرف تجهیزات و امکانات و زیرساخت های خود دانشگاه می شود و این گونه نیست که بگوییم همه درآمد ها به خود دانشگاه برمی شود. در حال حاضر سه درصد از درآمد های اختصاصی خزانه کمتر پرداخت می نماید که بعضی نگرانی ها را برای روسا به وجود آورده است. عمده افزایش درآمد های دانشگاه نباید صرفا از محل تحصیل باشد، دانشگاه از چند محل می تواند این افزایش را دنبال می نماید، یکی از این راه ها هدایای خیرین است. درآمد های پژوهشی هم قسم دیگری از درآمد های دانشگاه ها را تشکیل می دهد و در کنار این موارد آموزش هم یکی دیگر از منابع درآمدی است.
آنالیز ها نشان می دهد که اگر دانشگاه ها بخواهند رویه خود را تغییر دهند راه چاره های زیادی برای عبور از مشکل کمبود بودجه دارند که وزارت علوم در این حوزه دست دانشگاه ها را بازگذاشته است و هر کدام از دانشگاهها می توانند با توجه به ظرفیت و توان خود نسبت به تامین منابع اقتصادی با استفاده از این راه چارهها اقدام کنند.
خبرنگاران سعی دارد در سلسله گزارش هایی به شرایط درآمدزایی دانشگاه ها در سال های اخیر پرداخته و با مشورت و مصاحبه با صاحب نظران راه چاره هایی را در این زمینه ارائه دهد که امیدواریم مورد استفاده مفید برای دانشگاه ها و آموزش عالی کشور واقع شود.
منبع: خبرگزاری دانشجو