چرا واکسن آنفلوآنزا هنوز وارد کشور نشده است؟ ، آیا واکسن به همه ایرانی ها می رسد؟ ، نگرانی از قیمت بالای واکسن آنفلوآنزا - هولی

به گزارش خبرنگاران، داروخانه داران می گویند نه می دانند واکسن آنفلوآنزا از کدام کشور وارد می شود و نه می دانند توزیع آن به چه صورت خواهد بود. این در حالی است که سال های گذشته تا این موقع از سال، واردات این واکسن اجرا شده بود و از اواسط مرداد و اوایل شهریورماه توزیع آن شروع می شد.

مسئولان وزارت بهداشت در ماه های گذشته نسبت به شیوع آنفلوآنزا و همزمانی آن با کووید-19 هشدار داده و پاییز سخت و پیچیده ای با همزمانی کرونا و آنفلوآنزا پیش بینی کرده اند. مینو محرز، متخصص عفونی و عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا هم چند روز پیش گفت که احتمال ابتلای همزمان به کرونا و آنفلوآنزا وجود دارد که این مسئله شرایط شیوع را وخیم تر می کند.

براساس اعلام سال گذشته وزارت بهداشت، از ماه مهر تا دی ماه پارسال 103 نفر در اثر ابتلا به آنفلوآنزا جان خود را از دست دادند. این در حالی است که سال قبل، ویروس آنفلوآنزا زودتر از هر سال وارد ایران شد و تلفات بالایی به بار آورد. حالا هم رئیس بخش بیماری های عفونی بیمارستان مسیح دانشوری این احتمال را می دهد که امسال آنفلوآنزا همه گیر شود.

مدیر امور داروی سازمان غذا و دارو می گوید که شرکت های تامین کننده واکسن آنفلوآنزا، اعلام کرده اند نمی توانند واکسن آنفلوآنزا را مثل سال گذشته وارد کشور کنند و در این زمینه محدودیت ها و مشکلاتی وجود دارد؛ از سوی دیگر، تقاضای دنیای برای این واکسن بالا رفته و کشورهای تولیدکننده سهم قابل توجهی از واکسن را برای خودشان اختصاص می دهند. با این حال، او که تأخیر در واردات این واکسن را تأیید می کند، به خبرنگاران می گوید: قرار است 13میلیون و 500 هزار واکسن یعنی 5 تا 6برابر شرایط عادی وارد کشور شود. نخستین مرحله هم از شهریورماه با یک میلیون و 300هزار دوز، شروع می شود و برای گروه های پرخطر است.

• قطعا گران تر است

شرکت خرید قبلی کرده اما هنوز هیچ خبری نیست. این را یکی از فروشندگان شرکت داروپخش می گوید. او که نخواست نامش در گزارش بیاید، به خبرنگاران می گوید که تا این موقع از سال باید واکسن آنفلوآنزا وارد کشور می شد اما ظاهرا تقاضا در دنیا بسیار بالا رفته و این واکسن با تأخیر وارد می شود.

به گفته او، معمولا هر سال تعداد تعیینی از این واکسن از فرانسه و هلند و تعداد کمتری از روسیه وارد می شد. بیشترین تقاضا برای واکسن هلندی بود و رغبت کمتری برای داروی روسی وجود داشت اما امسال تعیین نیست از کدام کشورها وارد می شود و حتی قیمت آن نامعلوم است و این احتمال وجود دارد که به دلیل قیمت دلار، با تعداد کمتر یا قیمت بالاتر وارد شود.

حمید فرهاد داروساز است و داروخانه ای در غرب تهران دارد. او هم می گوید که واکسن آنفلوآنزا هر سال از سوی چند شرکت وارد و توزیع می شود، شرکت دارویی البرز و رازی و چند شرکت کوچک معمولا این واکسن را وارد می کنند. اما حدود 2 ماه پیش شرکت بهستان که پخش کننده داروست، گفت که آنها به صورت انحصاری واکسن را وارد کشور می کنند.

به گفته این داروساز، این موقع از سال واکسن در داروخانه بود: این دارو باید در اوایل فصل سرما تزریق شود، چراکه با سردشدن هوا، استفاده از این دارو بی فایده است و ایمنی ایجاد نمی کند. با این همه به اعتقاد او، احتمال اینکه امسال افراد کمتری به آنفلوآنزا مبتلا شوند، زیاد است، چراکه افراد در ماه های گذشته از ترس ابتلا به کرونا، سیستم ایمنی بدنشان را بالا برده اند و ریسک ابتلایشان به آنفلوآنزا کمتر شده است. او می گوید که در ماه های گذشته مردم تمایل بیشتری برای خرید داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی بدن داشته اند و آمار خرید این داروها بالا رفته است. مثل ویتامین D یا E و شربت های زینک.

• واردات واکسن باید چند برابر بیشتر شود

از نظر محمود هادی پور که داروساز و مدیر داروخانه ای در مرکز تهران است، هنوز فرصت برای واردات واکسن آنفلوآنزا وجود دارد اما به نظر می رسد مشکل در اختصاص دلار ایجاد شده است، آن هم دلار 4200تومانی، چراکه به گفته او، این قیمت دولتی دلار، فساد ایجاد می کند و یکی از دلایل ایجاد ناهنجاری در سیستم دارویی کشور است: تقاضا برای خرید این واکسن بالاست و دولت باید به دنبال منابع دیگری برای تامین آن برود. با این همه، او تأکید می کند که باید در واردات این واکسن تعجیل شود تا به تدریج وارد داروخانه ها و سیستم توزیع شود، هر چقدر دیرتر وارد شود، مردم حریص تر می شوند.

او می گوید که این واکسن هر سال از کشورهای اروپایی به ویژه هلند، فرانسه و در دوره ای انگلیس وارد کشور می شود و تنها در یک سال واکسن روسی از سوی شرکتی وابسته به سازمان تامین اجتماعی توزیع شد. البته این واکسن به میزان زیادی وارد شده بود اما استقبال زیادی از آن نشد، بر این اساس سال گذشته واردات آن به ایران حذف شد.

به گفته او، امسال باید چند برابر شرایط عادی، واکسن خریداری شود؛ چراکه مردم می خواهند ایمنی پیدا کنند و هر دو ویروس را با هم نگیرند. در کنار همه اینها هادی پور می گوید که وزارت بهداشت از فرصت فعلی استفاده کند و اطلاعات درستی به مردم بدهد تا ولع مردم برای خرید این واکسن را کاهش دهد: همین الان تنها به شخص من 100واکسن سفارش داده شده است، حالا اگر کل جامعه را درنظر گرفت، قطعا آمار تقاضا خیلی بالاتر خواهد بود.

• تقاضای دنیای برای واکسن آنفلوآنزا

رئیس سازمان غذا و دارو گفته است که تعدادی از این واکسن وارد کشور شده که در شهریور توزیع می شود اما با محدودیت هایی، به این ترتیب که ابتدا برای گروه های آسیب پذیر و بیماران خاص و در ادامه برای مصرف عموم تخصیص داده می شود.

حیدر محمدی، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو اما به خبرنگاران می گوید امسال قرار است 5برابر سال های گذشته واکسن وارد شود: تقاضای واکسن آنفلوآنزا در دنیا به شدت بالا رفته، هر سال شرکت های واردکننده پیشقدم می شدند و از اسفند، تقاضای خودشان را ثبت می کردند و در نهایت، اوایل سال برنامه ریزی برای واردات انجام می شد، اما امسال شرکت های تامین کننده خودشان رغبتی نشان نداده اند، این شرکت ها سال های گذشته خودشان برای واردات، درخواست را ثبت می کردند اما امسال اعلام کرده اند که نمی توانند این واکسن ها را تامین کنند.

به گفته محمدی، همه اینها در شرایطی است که سیستم سیاستگذاری وزارت بهداشت امسال درگیر تامین داروی کرونا بوده است: شرایط امسال طوری است که تقاضای دنیای برای این واکسن بالاست و حتی خود کشور تولیدکننده هم سهم بیشتری برای خودش اختصاص می دهد، این در حالی است که امسال نیاز کشورمان، 5 تا 6 برابر بالا رفته است.

براساس اعلام محمدی، در سال های گذشته، واکسن از منابع اروپایی و روسی وارد کشور می شد، امسال اما روسیه صادرات واکسن را ممنوع کرده است، به طوری که در ابتدا قرار بود 8میلیون صادر کند حالا اعلام کرده بیشتر از یک میلیون واکسن صادر نخواهند کرد.

• توزیع یک میلیون و 300 واکسن آنفلوآنزا از شهریور

ششم مرداد بود که رئیس سازمان غذا و دارو، گفت توزیع رایگان 2.5میلیون واکسن آنفلوآنزا برای گروه های خاص، از شهریور شروع می شود. حالا مدیر امور داروی این سازمان می گوید که سال گذشته واکسن مورد نیاز معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، حداکثر 400هزار عدد بود که یک میلیون و 800هزار واکسن وارد شد. امسال اما 2میلیون واکسن از سوی معاونت بهداشتی اعلام نیاز شده که اقدامات واردات آن اجرا شده است: در فراخوان سومی که برای واردات این دارو داده شد، قرار بر این شد تا 13 میلیون و 500 هزار واکسن وارد شود. از این تعداد در مرحله اول یک میلیون و 300واکسن وارد شده که هم اکنون در گمرک است و هفته آینده ترخیص و توزیع می شود.

به گفته او، بخشی از این واکسن ها برای گروه های حساس یا همان پرخطر است که از سوی معاونت بهداشتی وزارت بهداشت توزیع می شود و بخشی هم توزیع داروخانه ای می شود و بیشتر برای بچه ها درنظر گرفته شده است: واردات واکسن به تدریج انجام می شود و در شهریورماه به پیک توزیع می رسد. حالا در کنار سازمان غذا و دارو، رئیس جمعیت هلال احمر هم اعلام کرده که این ارگان، یک میلیون ویال واکسن آنفلوآنزا وارد کشور می کند. هر چند که هنوز هم خبری از واردات آن نیست.

• بعید است تولید واکسن به امسال برسد

چندی پیش رئیس سازمان غذا و دارو از تولید واکسن آنفلوآنزای داخلی خبر داد و گفت این واکسن احتمالا پاییز امسال با حدود یک میلیون دوز تولید می شود. از آن طرف دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اواخر تیرماه گفت که تولید داخلی واکسن آنفلوآنزا از مهر امسال با ظرفیت 2میلیون دوز شروع می شود.

این در حالی است که به گفته مدیر امور داروی سازمان غذا و دارو، تولید واکسن آنفلوآنزا در داخل، هنوز به طور رسمی شروع نشده و به مرحله توزیع نرسیده است. این واکسن در فاز مطالعات بالینی واقع شده است و اگر این فرایند تکمیل و مجوز توزیع آن داده شود، پیش بینی می شود تا چندماه آینده وارد بازار شود، اما بعید می دانیم که به امسال برسد، بر همین اساس تولید این دارو برای امسال در برنامه ریزی ها قرار داده نشده است.

بر اساس اعلام محمدی قرار است امسال از پنج شش کشور ازجمله فرانسه، هلند، ایتالیا و اتریش این واکسن وارد شود، البته یک سری از شرکت ها عمده فروش هستند و ممکن است برند فرانسوی یا کره ای باشد اما از طریق همین شرکت ها در ترکیه فروخته شود: قرار بود این دارو با ارز آزاد خریداری شود اما وزیر موافقت نکرد، چراکه مردم توانایی خرید ندارند. بنابراین بهتر است با ارز دولتی توزیع شود. به اعتقاد او امسال افراد بیشتری از این واکسن استفاده خواهند کرد، اما توصیه می شود تنها افراد در معرض خطر واکسن تزریق کنند.