برنامه ریزی معکوس چیست و چگونه به یاری آن می توان به هدف رسید؟

به گزارش هولی، برنامه ریزی معکوس یک روش برنامه ریزی به اصطلاح رو به عقب بوده و با آغاز از هدف نهایی و طی کردن راستا دستیابی به اهداف به صورت معکوس انجام می پذیرد

برنامه ریزی معکوس چیست و چگونه به یاری آن می توان به هدف رسید؟

| سرویس روانشناسی - به طور معمول، یک روش استاندارد برای انجام کارها یا دریافت یک پروژه و اتمام آن پیش از ددلاین مد نظر برنامه ریزی معکوس نام دارد. در این مقاله، به تشریح برنامه ریزی معکوس، کارکرد جهت دستیابی به اهداف و همچنین آنالیز نقاط قوت آن در مقایسه با سایر روش های برنامه ریزی می پردازیم.

برنامه ریزی معکوس چیست؟

در سال های اخیر یک روش شناخته شده تحت عنوان برنامه ریزی رو به عقب و یا معکوس مورد توجه قرار گرفته است. در واقع، روش برنامه ریزی معکوس همان طور که از نامش هویداست، از مراحل آخر مانند هدف نهایی آغاز شده و سپس مراحل انجام کار به صورت معکوس پیموده می گردد تا تمام مراحل برنامه طی شده و هدف مورد نظر محقق گردد.

برای مثال، چنانچه قصد نوشتن یک مقاله را داشته باشیم، با استفاده از روش برنامه ریزی معکوس به جای تمرکز بر مرحله ابتدایی و آغازین، به تاریخ تحویل مقاله توجه نموده و آخرین اقدامی که برای انجام کار احتیاج است را شناسایی می کنیم. به همین دلیل، احتیاج است تا به سوالاتی مانند این موارد پاسخ دهیم:

  • از چقدر پیش از ددلاین باید آغاز به کار کرد؟
  • چه زمانی اولین پیش نویس باید آماده باشد؟
  • چه زمانی مرحله تحقیق باید کامل گردد؟

در واقع، استفاده از روش برنامه ریزی معکوس تصویری واضح از میزان کار لازم برای انجام در هر یک از مراحل و همچنین نحوه انجام آن ها را ارائه می دهد که بدین ترتیب می توان بعضی کارهای غیرضروری را برای رسیدن به هدف نهایی را شناسایی نموده و از انجام آن ها خودداری کرد.

کارکرد برنامه ریزی معکوس در راستای دستیابی به اهداف

نتایج مطالعات حاکی از آن هستند که به طور کلی برنامه ریزی می تواند منجر به افزایش کنترل بر روی کار های مورد نظر جهت دستیابی به اهداف شده و در این راستا بهره وری را افزایش دهد. اما نکته اصلی در این مورد چگونگی برنامه ریزی است که از اهمیت بالایی برخوردار است. محققان دانشگاه Iowa و Peking، تحقیقاتی به منظور سنجش تاثیر برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف روی 300 دانشجوی این دو دانشگاه انجام دادند که هر یک از دانشجویان نیز اهدافی همچون آمادگی برای امتحانات سرانجام ترم و یا آمادگی برای یک مصاحبه شغلی داشتند.

تحقیقات روی سنجش میزان اثربخشی دو روش برنامه ریزی پیشرو و برنامه ریزی معکوس انجام شد. در نهایت، نتایج تحقیقات حاکی از آن بود که هنگامی که دانش آموزان روش برنامه ریزی معکوس را به کار می گیرند، انگیزه و امید بیشتری برای رسیدن به هدف داشته و فشار و استرس کمتری را متحمل می شوند. همچنین میزان پیروزیت دانشجویانی که از این روش استفاده نموده بودند در مقایسه با سایر دانشجویان بسیار قابل توجه بود. در واقع، برنامه ریزی معکوس نه تنها باعث افزایش انگیزه دانشجویان شده بلکه نتایج مورد انتظار را با بهبود نمراتشان تغییر داده بود.

با این حال، به نظر نمی رسد که صرفاً برنامه ریزی در میزان پیروزیت دانشجویان موثر بوده باشد چرا که هر دو روش برنامه ریزی تا حدودی مشابه اند؛ بنابراین می توان گفت که نکته حائز اهمیت، روند انجام کارها در برنامه ریزی معکوس است که موجب افزایش انگیزه و امید به دستیابی به اهداف مورد نظر دانشجویان می گردد. به طور کلی، تمرکز بر هدف نهایی در روش برنامه ریزی معکوس موجب می گردد تا شرایطی را تصور کنیم که در صورت دستیابی به هدف مورد نظر اتفاق می افتد. در این حالت است که می توانیم مراحل لازم جهت رسیدن به هدف را شناسایی نموده و آن ها را انجام دهیم. یکی از دیگر از مزیت های این نوع از برنامه ریزی نسبت به برنامه ریزی پیشرو این است که به تمرکز روی نتایج مثبت یاری می نماید. در واقع، زمانی که به صورت معکوس برنامه ریزی می کنیم، می توانیم در خصوص تمامی موانع احتمالی در راستا رسیدن به هدف فکر نموده و راهی برای مواجهه با آن ها بیابیم.

برنامه ریزی معکوس چگونه انجام می گردد؟

همان طور که اشاره شد، با به کارگیری روش برنامه ریزی معکوس می توان به اهداف مورد نظر خود رسیده و همچنین نتایج مورد انتظار را بهبود بخشید. به همین دلیل، در این قسمت به آنالیز نحوه برنامه ریزی به روش معکوس می پردازیم. فرآیند تنظیم برنامه ای به روش برنامه ر یزی معکوس در مقایسه با روش های رایج برنامه ریزی اندکی متفاوت است چرا که باید از دیدگاه کاملاً متفاوت، هدف گذاری یا پروژه خود را مورد آنالیز قرار دهید، موانع موجود را شناسایی کنید و مراحل مورد احتیاج برای رسیدن به آن را معین کنید.

به همین دلیل، در ادامه قصد داریم تا مراحلی را تشریح کنیم که به منظور تنظیم برنامه ای به روش معکوس مورد استفاده قرار می گیرند.

1. با هدف نهایی آغاز کنید

پیش از انجام برنامه ریزی، هدف نهایی خود را مورد آنالیز قرار دهید. آیا هدفتان قبولی در یک امتحان سخت و حساس است؟ یا اینکه قصد دارید تا در یک مصاحبه شغلی پیروز شوید؟ در واقع، چنانچه هدف نهایی خود را به صورت واضح و شفاف معین کنید، می توانید به روش معکوس عمل نموده و آخرین مرحله را پیش از دستیابی به هدف خود را تشخیص دهید. برای مثال، آخرین مرحله پیش از یک امتحان حساس می تواند مرور کردن یادداشت ها باشد یا آخرین مرحله پیش از شرکت در یک مصاحبه شغلی پیروز چک کردن لباس هایی است که می خواهید در روز مصاحبه بپوشید.

2. معین مراحل انجام کار به صورت واضح و روشن

تحقیقات نشان داده است که پیش بینی مراحل مورد احتیاج برای رسیدن به هدف می تواند موجب افزایش اعتماد به نفس و کاهش اضطراب شده و از همین روی افراد قادر بر انجام یکسری اقدامات موثر در راستای دستیابی به هدف مورد نظر خود می شوند. بنابراین در این مرحله باید اطمینان حاصل کنید که مراحل، نقاط عطف و موانع موجود برای رسیدن به هدف خود را معین کنید. سعی کنید تا حد ممکن هر یک از مراحل را واقع بینانه و عملی معین کنید چرا که در این صورت قادر خواهید بود تا کارهای مورد احتیاج برای انجام در هر یک از مراحل آشنا شوید. واقع بینی همچنین یاری می نماید تا بتوانید بر اساس زمان بندی درست و با اعمال خلاقیت های لازم برای هر یک از کارهای مورد احتیاج، مراحل را پشت سر بگذارید.

3. تمرکز بر روند انجام کارها

همیشه به خاطر داشته باشید که برنامه تنظیم شده به تنهایی تاثیر چندانی در دستیابی به نتایج بزرگ ندارد چرا که پس از اتمام روش برنامه ریزی معکوس نیز نمی توان تمایز چندانی مابین روش معکوس و روش پیشرو قائل شد. به بیان دیگر، در این روش، نحوه تفکر در رابطه با هدف و انجام کارها به صورت معکوس است که از هدف نهایی به منظور شناسایی مراحل مورد احتیاج جهت دستیابی به آن به کار گرفته می گردد که همین موضوع نیز نقطه قوت روش برنامه ریزی معکوس بوده و آن را از سایر متدهای برنامه ریزی متمایز می نماید.

چگونه برنامه ریزی پیروزی داشته باشیم؟

4. نتیجه مثبت به دست آمده را تصور کنید

همان طور که اشاره شد، یکی از ویژگی های برنامه ریزی معکوس در راستای دستیابی به بعضی اهداف پیچیده، یاری به افراد برای تمرکز بر نتیجه نهایی به جای موانع و مسائل است. در واقع، فکر کردن به نتایج مثبتی مانند قبولی در امتحان یا یک مصاحبه شغلی موجب می گردد تا احساسی مانند رسیدن به هدف داشته باشید و کمتر به مسائلی همچون موانع یا کارهای لازم برای دستیابی به هدف فکر کنید. البته به خاطر داشته باشید احتیاج است تا در خصوص مسائل یا موانعی که ممکن است در راه رسیدن به هدف وجود داشته باشند، واقع بین باشید، اما به هر حال تجسم یک نتیجه مثبت می تواند شما را در چارچوبی قرار دهد که مثبت فکر نموده و انگیزه مضاعفی برای رسیدن به اهداف خود داشته باشید.

سخن سرانجامی

در این مقاله، به تشریح مفهوم برنامه ریزی معکوس پرداخته و بعضی مزایای آن نسبت به سایر روش های برنامه ریزی را مورد آنالیز قرار دادیم. همچنین مراحل برنامه ریزی به روش معکوس را عنوان نموده و دیدیم که این روش چگونه موجب افزایش انگیزه و اعتمادبه نفس افراد شده و از تاثیر موانع و مسائل موجود می کاهد. آیا تاکنون روش برنامه ریزی معکوس را برای رسیدن به اهداف خود به کار گرفته اید؟ آیا برنامه ریزی معکوس را یک روش برنامه ریزی صحیح و عملی می دانید؟ منتظر نظرات، دیدگاه ها و تجربیاتتان هستیم.

منبع: setare.com
انتشار: 19 مرداد 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: huli.ir شناسه مطلب: 238

به "برنامه ریزی معکوس چیست و چگونه به یاری آن می توان به هدف رسید؟" امتیاز دهید

3 کاربر به "برنامه ریزی معکوس چیست و چگونه به یاری آن می توان به هدف رسید؟" امتیاز داده اند | 5 از 5
امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "برنامه ریزی معکوس چیست و چگونه به یاری آن می توان به هدف رسید؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید