سرطان پستان بیماری زنانه نیست - هولی

دکتر سودابه شهید ثالث در گفت وگو با خبرنگاران اظهار کرد: سرطان پستان در آقایان یک بیماری نادر است و کمتر از یک درصد از کل سرطان های پستان را سرطان پستان مردان تشکیل می دهد. اگر درصد این بیماری را در کل مردان بگوییم، تقریبا دو دهم تا نیم دهم از کل سرطان های آقایان را سرطان پستان تشکیل می دهد. خیلی از مردان به هنگام ابتلاء به سرطان پستان آن را مسئله ای زنانه تلقی می نمایند و ممکن است مشکل شان را مخفی نگه دارند.

وی اضافه نمود: به کار بردن اصطلاح سرطان سینه اشتباه است و صحیح آن اصطلاح سرطان پستان است. سینه در واقع قفسه سینه است و شامل اجزای بسیاری می گردد، اما در سرطان پستان مقصود درگیر شدن عضوی از پستان با سلول های سرطانی است که امکان ابتلاء به این بیماری در خانم ها و آقایان وجود دارد.

شهید ثالث با بیان اینکه بیماری سرطان پستان یک بیماری چندعاملی است، گفت: نمی توان یک عامل معین را برای این بیماری در نظر گرفت. عوامل ژنتیکی، عوامل هورمونی، عوامل محیطی درکنار هم تقریبا به عنوان عوامل ابتلاء مردان به سرطان پستان شناخته می شوند.

وی اضافه نمود: تقریبا 10درصد موارد ابتلا به سرطان پستان مربوط به عوامل ژنتیکی است که یک جهش شناخته شده ای را در خانواده شاهد بوده ایم و فرد نیز به دنبال آن در ارثی که به او رسیده مبتلا به سرطان می گردد. عوامل هورمونی نیز خیلی مهم هستند، همانطور که ما در خانم ها شاهد این هستیم که مصرف هورمون استروژن یعنی هورمون های اضافه تر چه به صورت خارجی و چه افزایش ترشح داخل بدن در ابتلاء به این بیماری تاثیرگذار است، در مردان نیز هورمون های مردانه مثل آندروژن ها می توانند ریسک سرطان پستان را بالا ببرند. مطالعات نشان داده در افرادی که به علت بیماری هایی که دارند آندروژن مصرف می نمایند ریسک ابتلاء به سرطان پستان بالا بوده است یا بیمارانی که مثلا سرطان پروستات دارند و داروهایی مصرف می نمایند که ممکن است میزان استروژن را در آن ها بالا ببرد، محتمل است همزمان مبتلا به سرطان پستان نیز بشوند.

رئیس بیمارستان امید مشهد درخصوص عوامل محیطی تاثیرگذار بر ابتلا به سرطان پستان گفت: تحقیقات مختلفی در این زمینه وجود دارد که به عنوان عوامل احتمالی مطرح شده اند. در معرض نور قرار دریافت به میزان زیاد در هنگام انجام کارهای شبانه مانند کسانی که شب کار هستند و در معرض نور قرار دارند، دمای محیط، سمومی که افراد با آن در طی زندگی روبرو هستند و... به عنوان عوامل محیطی که ریسک ابتلاء به سرطان را بالا می برند می توانند مطرح شوند.

وی با بیان اینکه سبک زندگی مخصوصا در مردان ارتباط اثبات شده ای با ابتلا به سرطان پستان دارد، گفت: به طور کلی موضوعی که در انواع سرطان ها مهم است، بحث سبک زندگی است. سبک زندگی جدید یا در اصطلاح سبک زندگی غربی، کاهش تحرکات، مصرف غذاهای ناسالم و فست فودی و آماده، از سوی دیگر قرار دریافت در معرض آلاینده ها را می توان جزو عوامل ابتلا به سرطان پستان لحاظ کرد. زندگی ماشینی، کاهش تحرکات، اضافه وزن، مصرف موادغذایی حاوی نگهدارنده های زیاد، مصرف فست فودها و.. تمام این موارد می توانند ریسک ابتلاء به سرطان را بالا ببرند.

شهید ثالث اضافه نمود: سبک زندگی سالم یعنی اینکه ما به اندازه کافی در هفته ورزش داشته باشیم و از هوای تمیز بهره ببریم و از غذاهای تازه استفاده کنیم، مصرف سبزی و میوه را بیشتر نموده و تحرکات مان را افزایش دهیم، از مصرف زیاد شیرینی بپرهیزیم و به عبارتی استفاده از مواد غذایی یا انجام فعالیت هایی که ممکن است سیستم ایمنی ما را دچار اختلال کند، اجتناب کنیم. در بسیاری مواقع سرطان پستان مردان خیلی مشابه به سرطان پستان خانم ها در دوران یائسگی است. چاقی باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان پستان می گردد؛ زیرا هورمون ها در بافت چربی تبدیل به استروژن می شوند. عامل اثبات شده دیگری که می توان عنوان کرد مصرف الکل است، به این معنی که مصرف الکل می تواند سبب افزایش سرطان پستان در مردان گردد. باتوجه به تمامی عوامل مطرح شده می توان گفت که با داشتن یک زندگی سالم می توان تا حدودی از ابتلاء به این بیماری پیشگیری کرد.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن بیان اینکه در شرایط فعلی، بازار فروش یکسری از محصولات غذایی به عنوان راه حل درمان سرطان گرم شده است، گفت: نکته ای که بنده اینجا مطرح می سازم این است که هرکدام از این موارد اگر قرار باشد توسط پزشک تجویز گردد باید برپایه مطالعه بالینی دقیق انجام گیرد، یعنی بایستی کارآزمایی های بالینی انجام گردد و بعد به این نتیجه برسیم که آیا مصرف این فرآورده ها می تواند در کنار درمان اصلی، یاری نماینده باشد یا خیر. اما این را بایستی بدانیم استفاده از بعضی گیاهان به علت تاثیرات هورمونی که دارند، ممکن است نتیجه عکس داشته باشد؛ بنابراین زمانی باید این نوع از موادغذایی را تجویز کرد که حتما نتایج بالینی تاثیر آنها را اثبات نموده باشند. در مورد قارچ گانودرما و ژل رویال هنوز نتایج به طور قطع اثبات شده نیست.

وی با بیان اینکه معضل عمده ای که با آن روبرو هستیم این است که باوجود اطلاع رسانی هایی که در مورد سرطان پستان زنان انجام می گردد این اطلاع رسانی شامل مردان نمی گردد، گفت: مردان معمولا خود را از ابتلا به سرطان پستان مستثنی می دانند؛ بنابراین حضور مردان در کلینیک ها به دنبال آنالیز مشکل شان خیلی دیرتر اتفاق می افتد. اغلب مدتها با این معضل زندگی می نمایند؛ به عبارتی مردانی که به کلینیک های ما مراجعه می نمایند گاهی یک سابقه طولانی از حضور توده در بدن دارند و غالبا مردان زمانی مراجعه می نمایند که بیماری آنها در مرحله پیشرفته تری است.

شهید ثالث اضافه نمود: خوشبختانه در شرایط فعلی اطلاعات خانم ها بالاتر رفته و با کشف یک توده کوچک هم به پزشک مراجعه می نمایند، اما مردان اگر همان توده کوچک را داشته باشند محتمل است حتی چندسال با این توده زندگی نمایند و هنگامی مراجعه می نمایند که دیگر توده محدود به همان محل نیست و به قسمت های دیگر بدن نیز انتشار یافته و پیشروی نموده است.

وی در مورد لزوم حمایت های روانی از بیماران گفت: سرطان پستان همانطور که خانم ها را دچار تالمات روحی می نماید و باعث برهم خوردن تصور ذهنی زنان نسبت به بدن شان می گردد، در آقایان نیز همین مسئله اتفاق می افتد. قطعا آنها نیز دچار این تصورات و تالم ها می شوند. این موضوع لزوم حمایت از بیماران و خانواده ها را می رساند. مردان هنگام ابتلا به سرطان پستان با مسئله ای روبرو هستند که هیچ باوری نسبت به آن ندارند و آن را جزو بیماری های مردانه تلقی نمی نمایند؛ در نتیجه احتیاج به حمایت ها در این افراد بایستی بیشتر نیز باشد.

این استاد دانشگاه اضافه نمود: سرطان معادل مرگ نیست و ما عمیقا دوست داریم که این باور در افکار عمومی شکل بگیرد. سرطان خصوصا در مراحل اولیه قابل علاج است. وقتی ما یک بیماری را قابل علاج می نامیم یعنی می گردد شدیدا با آن مقابله کرد و به درمان رسید و فرد به زندگی روزمره و عادی خود ادامه دهد.

وی با بیان اینکه ما می توانیم مراحل ابتلا به سرطان را به چهار مرحله تقسیم کنیم، گفت: مرحله چهار زمانی است که این بیماری از ارگان اصلی به مابقی اعضاء بدن انتشار پیدا نموده باشد. در این حالت ممکن است که دیگر درمان را علاج بخش ندانیم و درمان را تسکین بخش بدانیم. اگرچه حتی درمورد سرطان پستان در مرحله چهار نیز اگر بیماری محدود باشد، باز هم می توان از کلمه علاج بخش استفاده کرد؛ بنابراین تمایل داریم که همه بیماران در مراحل اولیه ابتلا مراجعه نمایند که کاملا درمان دارد و بیماری می تواند علاج گردد.

شهید ثالث در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه این بیماری چقدر در مردان جدی است، گفت: این جدی بودن بستگی به مرحله کشف این بیماری دارد. در تمامی سرطان ها اگر با اولین علائم مراجعه و پیگیری اتفاق بیفتد، قطعا نتایج رضایت بخش خواهد بود. یکی از علائم هشدار دهنده سرطان، لمس توده در هر قسمتی از بدن است. علامت دیگر مربوط به زخم هایی هست که خوب نمی شوند و بهبودی شان طولانی می گردد، سرفه های طولانی مدت، تغییرات اجابت مزاج، ظهور ترشح جدیدی که قبلا وجود نداشته، تغییر رنگ در پوست، تغییری در شکل ظاهری پوست و... تمام این موارد می تواند علامت و زنگ خطر و هشدار دهنده باشدکه ممکن است ما شاهد یک تومور بدخیم در پشت این باشیم ولی همیشه گفته می گردد که این علائم معادل سرطان پستان نیست، اما هشدار دهنده است و بایستی جدی گرفته گردد. اگر این موارد را رعایت کنیم خیلی سریع تر می توان بیماری ها را تشخیص داد و درمان کرد.

وی با بیان اینکه تشخیص زودرس در حال حاضر به اندازه پیشگیری مهم است، گفت: تشخیص زودرس می تواند به کلی سرنوشت سِیر بیماری یک فرد را تغییر دهد. بعضی مواقع تشخیص این علائم در مراحل ابتدایی سخت است زیرا تومور کوچکتر است. افرادی که دقت بیشتری دارند و معاینات شخصی شان را منظم و با دقت انجام می دهند زودتر متوجه می شوند. افراد باتوجه به اینکه چقدر روی این موضوع حساس و دقیق هستند زودتر یا دیرتر متوجه خواهند شد. درصد بسیار کم و نادری نیز هستند که ممکن است علائمی نداشته باشند ولی در اقدامات غربالگری بیشتر موارد قابل تشخیص است. فارغ از این مورد همیشه علائم جزئی وجود دارد.

این متخصص رادیوانکولوژی درخصوص شایع ترین سن ابتلاء به بیماری سرطان پستان در مردان، گفت: سرطان پستان غالبا در مردان بالای 50 سال مخصوصا بین 60 تا 70 سال مشاهده می گردد، ولی به این معنی نیست که در سنین دیگر این بیماری رخ ندهد و یا گروه های سنی دیگر از این بیماری مستثنی باشند. در کل جهان سن آغاز سرطان در خانم ها بیشترا بالای 50 سال و پیک سنی آن حدود 56-57 سالگی است. سن ابتلا به سرطان پستان در ایران در بین خانم ها 10 سال جوان تر از کل جهان است و پیک سنی خانم های ایرانی 47 سال و زیر 50 سالگی است. در شرایط فعلی متاسفانه سرطان پستان در زیر 40 سال نیز قابل رویت است، اما اصلا بحث های سنی به این صورت نیست که بگوییم فلان گروه سنی مستثنی هستند. در حال حاضر می گوییم پیک سنی ابتلاء به سرطان پستان در خانم ها 47 سال است، اما اگر بنده به حافظه خودم در هفته گذشته مراجعه کنم، کلی بیمار خانم های زیر 40 سال داشتم که مراجعه نموده اند؛ بنابراین در این سن شایع تر است، اما هیچ گروه سنی مستثنی نخواهند بود.

وی با بیان اینکه مراحل سرطان سینه در زنان و مردان کاملا مشابه هم است، گفت: سرطان پستان در زنان و مردان مرحله به مرحله مشابه هم هستند و باتوجه به اینکه توده در زمان تشخیص چه اندازه ای داشته باشد و غدد لنفاوی ناحیه زیر بغل و اطراف توده و یا ارگان دیگری درگیر باشند یا خیر، متفاوت است. در این هنگام تقسیم بندی اتفاق می افتد که مرحله یک تا چهار تقسیم بندی می گردد و درمان ها نیز برپایه همان مرحله بالینی و شرایط بیمار خواهند بود.

شهید ثالث اضافه نمود: یکی از مهمترین و اصلی ترین موارد درخصوص درمان بیماری سرطان پستان، مراجعه زودهنگام است. در ادامه نیز اینکه درمان ها به خوبی پیگیری شوند به همان اندازه اهمیت دارد. اینکه بیمار یک پزشک را برای خود انتخاب کند، به پزشک خود اعتماد نماید و راستاهای درمانی را مطابق نظر پزشک پیگیری کند و از طرف دیگر حمایت های روحی-روانی را نیز داشته باشد.

وی ضمن بیان اینکه ما در بسیاری از مواقع به بیماران پیشنهاد می کنیم که حتما از مشاوره های روانشناسی و روان پزشکی استفاده نمایند، گفت: این مسئله در رویه درمان بسیار یاری نماینده خواهد بود. روانشناس به عنوان یک بازوی یاریی به بیمار یاری می نماید تا با تالمات روحی خود کنار بیاید و بتواند راحت تر این راستا را طی کند. استرس اصلی ترین عاملی است که سیستم ایمنی را ضعیف می نماید. به هنگام درمان یک بیمار سرطانی خیلی احتیاج داریم که سیستم ایمنی بدن او خوب باشد تا راحت تر درمان ها را جلو ببریم و وقفه درمانی کمتری به علت ضعف ایمنی داشته باشیم. هرچه این دوران با آرامش بیشتری جلو برود، هم درمان ها موثرتر است و هم آسیبی که بیمار می بیند کمتر خواهد بود. بنابراین وجود مشاوره ها در کنار درمان های اصلی واقعا یاری نماینده خواهد بود.