وقتی سدها زندان ماهیان می گردد
به گزارش هولی، فردا 24 مه و سوم خرداد روز دنیای مهاجرت ماهیان است. کارشناس آبزیان آب های داخلی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص وضعیت نگران کننده مسیرهای مهاجرت و مناطق تخم ریزی و فراوری مثل ماهیان به ویژه در رودخانه های مناطق مختلف دنیا از جمله ایران هشدار داد.
امید صدیقی در گفت وگو با خبرنگاران با اشاره به اینکه اولین روز دنیای مهاجرت ماهی ها در 24 ماه می سال 2014 میلادی برگزار گردید و از آن پس هرساله این روز با هدف مطلع سازی در مورد مسائل مربوط به مهاجرت ماهی ها به صورت محلی در سراسر دنیا برگزار می گردد، گفت: این روز دنیای برای افزایش توجه و ادراک عمومی نسبت به اهمیت راستا رودخانه ها، ماهیان مهاجر و احتیاجهای آن ها گرامی داشته می گردد.
احتیاج حیاتی ماهی ها به مهاجرت
وی با تاکید بر اینکه مهاجرت آزادانه برای دستیابی به جمعیت های پایدار ماهی امری لازم است، توضیح داد: اگرچه بعضی از گونه های ماهی به مسافت های کوتاهی برای مهاجرت احتیاج دارند اما برای بعضی دیگر از گونه ها همچون ماهی آزاد، گربه ماهی و مارماهی پیمودن هزاران کیلومتر برای تکمیل چرخه زندگی الزامی است. در صورتی که این ماهی ها قادر به مهاجرت نباشند، جمعیت آن ها به کلی از بین می رود و این واقعه ای است که متأسفانه تاکنون در بسیاری از نقاط دنیا از جمله ایران اتفاق افتاده است.
این کارشناس حیات وحش و آبزیان داخلی با بیان اینکه تعداد زیاد سدها و بندهایی که با مقاصد مختلف از جمله مدیریت آب، در راستا رودخانه ها و سواحل ساخته می شوند، فراوری مثل را برای ماهیان مهاجر بسیار سخت نموده است، گفت: بر اثر فعالیت های مخرب انسانی از جمله برداشت شن و ماسه، تغییر راستا رودخانه ها، احداث انواع سدها، تخلیه انواع آلاینده های صنعتی، فاضلاب های انسانی و زه آب های کشاورزی و صید غیر مجاز و بی رویه (به ویژه در زمان مهاجرت و تخم ریزی ماهیان)، رودخانه ها به آبراهه هایی مسدود، تخریب شده و مرده تبدیل شده است که کارنمودهای زیستی و اکولوژیک خود را از دست داده اند.
صدیقی ضمن تأسف از تخریب و وضعیت نامساعد رودخانه های مهم و ارزشمند کشور که نقش حیاتی در تجدید نسل و فراوری مثل ماهیان دارند، گفت: نمونه شاخص و عینی این موضوع تخریب شدید و نابودی رودخانه های زاینده و حیات بخش حوضه آبریز خزر است که به دلیل فعالیت های مخرب انسانی تبدیل به رودخانه هایی آلوده، مسدود و ناکارآمد شده اند. رودخانه منتهی به دریای خزر در سال های نه چندان دور پذیرای میلیون ها ماهی مولد خاویاری، کپور ماهیان، ماهی آزاد و دیگر گونه های ارزشمند کوچ رود بو د که هر ساله در فصل فراوری مثل و مهاجرت، بستر و زیستگاه حیاتی تکثیر طبیعی این ماهیان را تأمین می کرد، در حالی که اکنون به دلیل تخریب بستر این رودخانه ها، آلودگی شدید و احداث سدهای متعدد امکان مهاجرت این ماهیان به بالادست جهت تخم ریزی و تجدید نسل تقریباً غیر ممکن شده است.
این متخصص حوزه ماهیان توضیح داد: در موارد بسیار نادر که تعدادی بسیار معدودی از ماهیان مولد مهاجر که با خوش اقبالی پیروز به عبور از تمامی موانع از جمله تورها و قلاب صیادان، سدها و بندها می شوند، در بالادست رودخانه به دلیل تخریب بستر و آلودگی شدید، عمدتاً تخم ریزی و هم آوری آنها با پیروزیت همراه نمی گردد و همان تعداد معدود بچه لارو ماهیان فراوریی به دلیل آلودگی و تخریب زیستگاه بقا نیافته و قبل از رسیدن به مراحل رشد و بلوغ دچار مرگ و میر می شوند.
صدیقی در خاتمه مهمترین عامل نابودی و در معرض انقراض قرار دریافت بسیاری از ماهیان از جمله ماهیان خاویاری را تخریب و نابودی رودخانه به عنوان بستر و زیستگاه مهاجرت و فراوری مثل این ماهیان دانست و بر ضرورت اجرای هر چه سریع تر برنامه حفاظت، احیا و بازسازی رودخانه های مهم به عنوان راستا مهاجرت و فراوری مثل ماهیان تاکید نمود همچنین از تمامی فعالان و دوستداران محیط زیست، سازمان های غیردولتی و مردم نهاد و دستگاه های دولتی دعوت کرد که سازمان حفاظت محیط زیست را در حفاظت و احیای رودخانه ها به عنوان شریان های حیاتی کشور یاری و حمایت نمایند.
منبع: خبرگزاری ایسنا